O prawie 3 tys. wzrosła w 2013 r. liczba szkód spowodowanych przez polskich kierowców za granicą. Na koniec roku zarejestrowano ich ponad 44 tys. Kierujący pojazdami z polskimi tablicami rejestracyjnymi bez ważnego ubezpieczenia OC spowodowali w innych krajach 323 zdarzenia drogowe. PBUK uregulowało za nich zobowiązania na łączną kwotę 4 mln zł. W ciągu ostatnich 10 lat Biuro wypłaciło z tego tytułu blisko 24 mln zł.

• Więcej szkód spowodowanych przez kierowców prowadzących pojazdy z polskimi tablicami w krajach Systemu Zielonej Karty,
• Większy udział spraw sądowych w ogólnej liczbie szkód,
• Spadek liczby szkód spowodowanych przez kierujących pojazdami z rejestracją zagraniczną na terytorium Polski.

PBUK zrzesza obecnie 34 zakłady ubezpieczeń prowadzące działalność w zakresie ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Należą do nich 23 zakłady krajowe, 7 zakładów wykonujących w Polsce działalność ubezpieczeniową na zasadach swobody świadczenia usług oraz 4 zakłady wykonujące w Polsce działalność ubezpieczeniową na zasadzie swobody ustanawiania się.

Zobowiązania za zakłady upadłe

Jednym z zadań PBUK jest regulowanie zobowiązań wobec Biur Narodowych (odpowiedników PBUK w innych krajach) za zakłady ubezpieczeń, w przypadku których została ogłoszona upadłość.

? Ubezpieczenie komunikacyjne OC ma tę istotną cechę, że wynikające z niego zobowiązania odszkodowawcze mają charakter długotrwały. Nawet po wielu latach ubezpieczyciele są zobowiązani do realizowania świadczeń będących następstwem zdarzeń drogowych. Dotyczy to zdarzeń, do jakich doszło zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. Zobowiązania te muszą być wypłacane niezależnie od tego, czy zakład ubezpieczeń istnieje, czy też nie ? powiedział Mariusz Wichtowski, prezes zarządu Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Zgodnie z tą zasadą PBUK reguluje należności za zakłady: Fenix, Gryf, Gwarant, Hestja, Polisa i Westa. Łącznie od momentu ogłoszenia w 1993 r. pierwszej upadłości zakładu ubezpieczeń PBUK wypłaciło za byłych Członków Biura kwotę 53,6 mln zł.

Szkody spowodowane przez kierowców polskich pojazdów za granicą

W 2013 r. zgłoszono 44 108 zdarzeń komunikacyjnych zaistniałych za granicą w krajach Systemu Zielonej Karty, a angażujących polskie dokumenty ubezpieczeniowe. Było to o 2 988 zdarzenia więcej niż rok wcześniej. Średnia wartość szkody zwiększyła się w stosunku do poprzedniego roku o 800 zł i wyniosła 15,4 tys. zł. Dominująca liczba szkód spowodowanych przez kierujących pojazdami z rejestracją polską miała miejsce na terytorium Niemiec ? 20 752.

Kolejnym zadaniem realizowanym przez Biuro była regulacja zobowiązań za szkody spowodowane przez kierujących pojazdami nieubezpieczonymi w krajach, których Biura Narodowe są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego. W 2013 r. zarejestrowano w PBUK 323 tego typu sprawy. Łącznie w ramach realizacji zobowiązań wynikających z ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK wydatkowano z tego tytułu kwotę ponad 4 mln zł. Dla porównania w 2012 r. wydatki te wyniosły 3,2 mln zł. Na koniec 2013 r. rezerwa PBUK na ten cel wynosiła 13,9 mln zł (wzrost o 23,8% r/r).

W ramach realizacji zobowiązań wobec zagranicznych Biur Narodowych z tytułu szkód spowodowanych przez kierujących pojazdami zarejestrowanymi na terytorium RP, których posiadacze nie dopełnili obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC, PBUK wypłaciło w okresie od 2004 r. do 2013 r. kwotę 23,8 mln zł. Zdarzenia te najczęściej miały miejsce na terytorium Niemiec (46,8%).

Szkody spowodowane przez zagraniczne pojazdy na terytorium Polski

PBUK zajmuje się także koordynowaniem likwidacji szkód powstałych na terytorium Polski, a spowodowanych przez kierujących pojazdami z zagranicznymi tablicami rejestracyjnymi. W 2013 r. doszło do 11 531 takich szkód. Rok wcześniej było 12 919. Największą liczbę wypadków powodują kierujący pojazdami o rejestracji niemieckiej (27,83% ogólnej liczby zdarzeń), a następnie w kolejności: o rejestracji litewskiej (9,24%), czeskiej (8,65%), ukraińskiej (6,10%), białoruskiej (5,98%), słowackiej (5,09%), rosyjskiej (5,00%) brytyjskiej (5,00%), holenderskiej (2,68%).

W 2013 r. średnia wartość szkody zlikwidowanej w Polsce wyniosła 7,2 tys. zł. Na wysokość tę wpływ ma udział spraw sądowych w ogólnej liczbie szkód, który wzrósł z 2,9% w 2012 r. do 4,5% w 2013 r.

Dystrybucja Zielonej Karty

W 2013 roku PBUK prowadziło też dystrybucję i statystykę certyfikatów Zielonej Karty. Biuro wydało 554,4 tys. dokumentów, o ponad 35 tys. więcej niż rok wcześniej.

? Wybierając się do większości krajów, do których podróżują polscy kierowcy nie trzeba mieć Zielonej Karty, dzięki Wielostronnemu Porozumieniu, na mocy którego kierowcy pojazdów zarejestrowanych w krajach, które są jego sygnatariuszami, mogą poruszać się po terytoriach tych państw bez konieczności posiadania Zielonej Karty. Jednak wybierając się do takich państw jak Białoruś, Rosja czy Turcja, posiadanie Karty jest niezbędne ? mówi Mariusz Wichtowski, prezes zarządu PBUK.

Organ odszkodowawczy

Systematycznie rośnie od 2010 r. liczba spraw opracowywanych przez PBUK w ramach funkcji organu odszkodowawczego. W 2013 r. było ich 590, co oznacza wzrost w stosunku do 2012 r. o 7 % (w 2012 r. -  548 sprawy zarejestrowane).

? Na podstawie dyrektywy unijnej z 2009 r. w krajach członkowskich funkcjonuje system zapewniający odszkodowanie poszkodowanym w wypadkach drogowych, którzy są w tych krajach gośćmi. Jednak mimo, że zapewnia on bezpośrednie uzyskanie odszkodowania, w niektórych wypadkach poszkodowany może zwrócić się do Biura Narodowego w swoim kraju, jako do organu odszkodowawczego. Wówczas podejmuje ono działania oparciu o system prawny kraju miejsca zdarzenia i wypłaca świadczenie, którego wysokość jest uzależniona od przepisów obowiązujących w tym państwie ? mówi Mariusz Wichtowski, prezes zarządu PBUK.

W sprawach, w których PBUK realizowało postępowania likwidacyjne, odszkodowania i inne koszty z nimi związane w 2013 r. stanowiły kwotę 1,1 mln zł (w 2012 r. ? 599,5 tys. zł).

Ubezpieczenia graniczne

Posiadacz pojazdu mechanicznego zarejestrowanego poza krajami EOG i Szwajcarii wjeżdżając do jednego z tych krajów i nie posiadając ważnego certyfikatu Zielonej Karty jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych ? tzw. ubezpieczenie graniczne. Umowę takiego ubezpieczenia zawiera się na czas nie krótszy niż 30 dni.

W 2013 r. PBUK prowadziło dystrybucję i statystykę certyfikatów ubezpieczenia granicznego. Wydano ich 240 tys., wobec niespełna 190 tys. rok wcześniej.

? To pokazuje, że coraz więcej osób wjeżdża do naszego. Wykupując zaś ubezpieczenie graniczne u nas, mają one możliwość swobodnego poruszania swoimi samochodami po całym terytorium EOG i Szwajcarii ? mówi Mariusz Wichtowski, prezes zarządu PBUK.